Najstarsza jubilatka w byłym Królestwie Poznańskim

26 września 2009 roku z wielką pompą odbyły się uroczystości obchodów 145 lat nieprzerwanego istnienia Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaliszu. Było to nie tylko święto braci strażackiej, ale również uroczystość wszystkich mieszkańców miasta Kalisza.

6 kwietnia 1864 roku, przez generała Bellarda została zatwierdzona uchwała Rady Miejskiej dot. ochrony przeciwpożarowej miast. Powołała ona do życia stowarzyszenie straży ochotniczej. Był to faktyczny początek Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaliszu. Była to jednocześnie pierwsza tego typu placówka w Królestwie Polskim. W ślad Kalisza, kolejno poszły inne miasta, tj.:

1871 - Częstochowa, 1874 - Kielce, Konin, Zgierz, 1875 - Włocławek i Łęczyca, 1876 - Turek i Łódź, 1877 - Radom.

Kaliska Ochotnicza Straż Pożarna na początku swojego istnienia liczyła 104 członków czynnych, podzielonych na cztery oddziały - dwa oddziały toporników i dwa oddziały dla obsługi sikawek. Pierwszym komendantem straży został jej twórca - Robert Pusch. W 1866 roku w związku z licznymi podpaleniami wprowadzono dyżury nocne, które doskonale się sprawdziły. Wiele pożarów ugaszono w zarodku, zaś w kronikach miejskich od momentu zorganizowania straży do 1914 roku nie notuje się masowych pożarów.

Pierwsza wojna światowa była bardzo ciężkim okresem dla Kaliskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. Miasto wówczas zmagało się z jednym z pożarów, który rozprzestrzenił się na obszar całego miasta. Żeby strażacy w ogóle mogli przystąpić do gaszenia ognia, niezbędne były pertraktacje prezydenta miasta - Bukowińskiego i ówczesnego komendanta straży - Mrowińskiego z dowódcą niemieckim majorem Preuskerem, który wydał zgodę na gaszenie pożarów. Komendant Mrowiński wydał decyzję o podjęciu akcji przerywania pożaru tj. gaszono budynki, które groziły rozprzestrzenieniem się pożaru. Dużą rolę odegrał sprzęt gaśniczy - sikawka parowa a przede wszystkim motorowa, która pracowała dzień i noc. Od 16 do 22 sierpnia trwała największa walka w dziejach Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaliszu z rozszalałym żywiołem.

Rok 1920 był rokiem w którym dokonano zmiany umundurowania. Zrezygnowano z niepraktycznych białych mundurów na rzecz granatowych. W roku 1921 Straż Pożarna w Kaliszu obchodziła zaległe 50-lecie (wypadki 1914 roku udaremniły możliwość obchodów w swoim czasie). Z racji jubileuszu Straż Częstochowska w imieniu wszystkich polskich straży wręczyła kaliskiej jednostce nowy sztandar. Od ówczesnego Głównego Zarządu Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej, OSP Kalisz otrzymała dyplom I klasy oraz złoty gwóźdź, który został przybity do drzewca sztandaru. Od tego roku nastąpiła również zmiana taktyki obrony przeciwpożarowej. Wcześniej bardzo istotne były oddziały toporników, których główne zadanie polegało nie na gaszeniu, lecz demontowaniu elementów, które mogłyby ulec zapaleniu. Po tym nastąpił czas gaszenia pożarów środkiem gaśniczym jakim była woda. Ważnym aspektem była również zmiana w systemie szkolenia strażaków; powstał oddział pogotowia, które miało jak najszybciej to możliwe reagować na zgłoszenia. W roku 1924 Straż zakupiła podwozie dużego samochodu, które miało posłużyć do konstrukcji auta pożarniczego. Entuzjazm i upór kaliskich strażaków doprowadził do tego, iż 2 lata później do użytku został oddany w pełni sprawny wóz nazwany od imienia ówczesnego komendanta "Felek".

Do wybuchu II wojny światowej ochotnicza obrona przeciwpożarowa Kalisza była jedną z najlepiej zorganizowanych w Polsce.

2 lutego 1945 roku nad Kaliszem zawisła groźba wielkiego wybuchu. Przy ulicy Fabrycznej nr 1 Niemcy utworzyli magazyn min i pocisków armatnich, których były około 4 wagony kolejowe. W sąsiednich budynkach magazynu z niewyjaśnionych przyczyn wybuchł pożar, który zagrażał przerzutem na pierwszy budynek. Kaliscy strażacy pozbawieni zaprzęgu konnego, siłą własnych mięśni musieli przyciągać na miejsce szalejącego pożaru cały sprzęt gaśniczy umieszczony na wozie strażniczym. Pod komendą druha Stefana Pecolda, z narażeniem życia rozpoczęli walkę z żywiołem. Pożar stłumili i dzięki temu uchronili miasto oraz jego mieszkańców od poważnych strat.

W latach powojennych Kaliska Ochotnicza Straż Ogniowa dwukrotnie zmieniała swoją siedzibę, mimo to jednak cały czas aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym miasta, ale przede wszystkim nie przestawała szkolić i doskonalić umiejętności jej strażaków.

Tak w skrócie można przedstawić zalążek historii Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaliszu.

Dzisiaj OSP Kalisz nie jest już typową strażą gaszącą pożary, jest jednostką specjalistyczną zajmującą się ratownictwem wodnym. Od 1995 roku, tj. od roku utworzenia Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego, wchodzi w jego skład, początkowo interweniując nawet na terenie całego województwa Wielkopolskiego przeprowadzając akcje poszukiwawczo - ratownicze.

Wyposażenie jednostki stanowi samochód specjalny ratownictwa wodnego. OSP w Kaliszu wyposażona jest w dwie łodzie ratunkowe oraz jedną łódź typu RIB z trzydziestokonnym silnikiem Hondy. Podstawowym wyposażeniem są liczne aparaty powietrzne oraz skafandry nurkowe. Jednostka na swoim wyposażeniu posiada również torbę PSP R1 wraz z deską ortopedyczną oraz szynami Kramera.

Warto tu podkreślić, że sekcja ratownictwa wodnego funkcjonuje dzięki klubowi płetwonurków „Bursztyn” Ligi Obrony Kraju założonemu przy OSP Kalisz. Większość strażaków jest również członkami powyższego klubu.

W kaliskiej OSP funkcjonuje również sekcja ratownictwa medycznego, która stale jest w trakcie udoskonalania swojego działania i umiejętności, w związku z tym już wkrótce będzie zdolna do zabezpieczenia medycznego masowych imprez oraz podejmowania akcji ratowniczych z zakresu ratownictwa medycznego. W sumie w OSP Kalisz jest ponad 100 członków czynnych.

Obchody jubileuszu były doskonałym momentem pokazania, która jednostka na terenie powiatu jest naprawdę „silna”, był to także dobry moment do uhonorowania wielu zasłużonych druhów i zapoznania się z licznymi delegacjami straży przybyłych z terenu województwa Wielkopolskiego.

Odznaką „Za Zasługi dla Województwa Wielkopolskiego” uhonorowani zostali druhowie:

1. Dopierała Bogumił
2. Kuświk Grzegorz
3. Piątyszek Grzegorz

Uchwałą Prezydium Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP medalami, „Za Zasługi dla pożarnictwa”

Uhonorowani zostali srebrnymi medalami:

1. Druh Grzegorz Kuświk
2. Druh Adam Linkowski
3. Druh Piotr Zaremba
4. Druh Maciej Brzeziński
5. Druh Paweł Donart
6. Druh Janusz Stanisławski

Brązowymi medalami:

1. Druhna Natalia Gryndzińska
2. Druhna Sylwia Surowiak
3. Druh Andrzej Surowiak
4. Druh Konrad Kaźmierczak
5. Druh Mariusz Stanisławski
6. Druh Sylwester Szczepaniak

Uchwałą Prezydium Zarządu Oddziału Miejskiego ZOSP RP w Kaliszu odznaką „Za Wysługę Lat” oraz „Wzorowy Strażak” wyróżnieni zostali:

1. 40-lecia - Druh Eugeniusz Linkowski
2. 35-lecia - Druh Paweł Donart
3. 30-lecia - Druh Julian Linkowski
4. 20-lecia - Druh Adam Linkowski
5. 10-lecia - Druh Piotr Łuczak
6. Druhna Anna Tann - Wzorowym Strażakiem

Prezydium Zarządu Miejskiego ZOSP RP uchwałą przyznało Młodzieżowej Drużynie Pożarniczej odznaki.

Złote odznaki:

1. Druhowi Grzegorzowi Piątyszkowi
2. Druhowi Arturowi Szulecie
3. Druhowi Mikołajowi Tomasiukowi

Srebrne odznaki:

1. Druh Wojciech Śniegula
2 . Druh Igor Śródka
3. Druh Piotr Skowroński
4. Druh Adam Goździewicz

Brązowe odznaki:

1. Druhna Emilia Adamkiewicz
2. Druhna Aleksandra Budzińska
3. Druh Kamil Balcerzyk
4. Druh Łukasz Balcerzyk
5. Druh Wojciech Chojnacki
6. Druhna Zuzanna Donart
7. Druhna Michalina Donart
8. Druhna Joanna Jezierska
9. Druhna Nikola Łyszkiwicz
10. Druhna Zuzanna Raczyska
11. Druhna Alicja Surowiak
12. Druh Jakub Tomasiuk
13. Druh Kamil Tomasiuk
14. Druh Maciej Tomczyk
15. Druh Grzegorz Tomczyk
16. Druh Szymon Wawrzyniak.
17. Druhna Angelika Maciołek
18. Druh Rafał Bałwas

Prezydium Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju nadało wyróżnienia:

Jednostce OSP Kalisz „Srebnry Medal Za Zasługi dla L.O.K.”.

„Srebrnym Medalem Za Zasługi dla L.OK.” odznaczony został druh Eugeniusz Linkowski

„Brązowym Medalem Za Zasługi dla L.O.K.” odznaczeni zostali:

1. Druhna Natalia Grudzińska
2. Druh Radosław Lipatow
3. Druh Rafał Rakieć
4. Druh Konrad Kaźmierczak

Prezydium Zarządu Wojewódzkiego Ligi Obrony Kraju w Poznaniu uchwałą nadało srebrne odznaki „Zasłużony Działacz L.O.K.”, wyróżnieni zostali:

1. Druh Grzegorz Piątyszek
2. Druh Wojciech Śniegula
3. Druh Igor Śródka
4. Druh Łukasz Balcerzyk
5. Druh Kamil Balcerzyk
6. Druh Kamil Tomasiuk
7. Druh Mikołaj Tomasiuk
8. Druh Artut Szuleta
9. Druh Grzegorz Tomczyk
10. Druh Maciej Tomczyk

Po wręczeniu wszystkim zasłużonym odznaczeń, ulicami centrum Kalisza nastąpił przemarsz pododdziałów z orkiestrą OSP Brzeziny na czele oraz przejazd kolumny samochodów bojowych OSP przybyłych na uroczystość, wśród nich znalazły się dwa zabytkowe pojazdy tj. Mercedes z OSP Konin i Lublin z OSP Kalisz - Lis.

Podczas obchodów 145-lecia przed kaliskim ratuszem wystąpił zespół taneczny „Interdance” oraz kabaret strażacki z OSP w Grabowie na Prosną.

Na uroczystość zostało zaproszonych wielu dostojnych gości. W związku z jubileuszem na ręce prezesów OSP przyszły liczne listy gratulacyjne od m.in. ambasad; izraelskiej, rosyjskiej i niemieckiej.

Po części oficjalnej wszyscy zaproszeni goście mogli skosztować tradycyjnej strażackiej grochówki, a w strażnicy przy Piskorzewskiej m.in. pieczonego świniaka.

Po tej wspaniałej imprezie wszyscy strażacy OSP Kalisz wiedzą już, że nie spoczną na laurach i za 5 lat, w obchody 150-lecia zorganizują jeszcze większą i piękniejszą uroczystość.

Foto: dh Marek Zajdler
Opis: dh Wojciech Śniegula