Związki Bolesława Chomicza z Warszawą i „Chomiczówką”

W 1909 r. nastąpiła parcelacja folwarku Wawrzyszew. Nowymi właścicielami tych terenów zostali m.in.: Potoccy, Pruszyńscy, Żbikowscy i Chomiczowie. W 1909 r., już po parcelacji, swoją filię otworzyła tu firma handlowo-produkcyjna „Bracia Chomicz. Skład i Hodowla Nasion”, a Bolesław Chomicz służył swoim pomocą braciom w sprawach administracyjnych tego przedsiębiorstwa. „Chomiczówka” stała się tym samym „zielonym” zapleczem rodziny Chomiczów. Firma Bolesława i Józefa Chomiczów miała siedzibę przy ul. Zgoda w Warszawie.

W kwietniu 1915 r. w Warszawie rozpoczęło działalność założone przez Bolesława Chomicza Towarzystwo Świętego Floriana (pierwszy związek strażacki), a w dniach 8-10 września 1916 odbył się w Warszawie pierwszy zjazd straży pożarnych Królestwa Polskiego, podczas którego Towarzystwo Świętego Floriana zostało przemianowane na Związek Floriański, działający nadal na podstawie ustawy Towarzystw Świętego Floriana. Współzałożycielem i prezesem Towarzystwa był Bolesław Chomicz. 15 grudnia 1917 r. Bolesław Chomicz został redaktorem naczelnym „Przeglądu Pożarniczego” – organu prasowego Związku Floriańskiego. Ciekawostką jest, że już w 1920 r. na „Chomiczówce” powstały nowe domostwa, a Józef Chomicz sprzedawał place budowlane po 1 zł za metr kwadratowy – na dogodnych ratach, dzięki czemu plac z domkiem można było mieć za trzy do sześciu miesięcznych pensji (również na raty).


We wrześniu 1939 r. Bolesław Chomicz został ranny podczas walk w obronie Warszawy. Niemcy zajęli „Chomiczówkę”, większość mieszkańców została wysiedlona do Lasek, gdzie byli przetrzymywani jako zakładnicy aż do kapitulacji Warszawy. W latach 1939-1945 Bolesław Chomicz współtworzył Strażacki Ruch Oporu „Skała”, był prezesem konspiracyjnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Współorganizował także pomoc dla walczącego getta i ukrywał „Chomiczówce” Żydów. W czasie okupacji Chomiczowie byli wielokrotnie wyrzucani z rodzinnego domu przez hitlerowców, zawsze jednak wiernie powracali na swoje włości. Niemcy wykorzystywali dom Chomiczów jako oficerską kwaterę, zaś w ogrodzie wycięte zostały wszystkie drzewa, by Niemcy mogli tam utworzyć obóz dla jeńców rosyjskich. Przez lata wysiedleń i tułaczki rodzinny dom trwał niezmiennie, jakby czekając powrotu swoich gospodarzy.

Po rezygnacji w 1947 r. – z przyczyn politycznych – z kierowania Zarządem Przymusowym Związek Straży Pożarnych RP, po śmierci braci, mając już 72 lata, Bolesław Chomicz przejął kierownictwo nad rodzinną firmą ogrodniczą i w Mysiadle pod Warszawą, założył szkółkę drzew owocowych. Bolesław Chomicz zmarł 15 maja 1959 w Warszawie. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Rodzina Chomiczów położyła „kamień węgielny” pod budowę osiedla. Ostateczne rozstanie z domem i ogrodem nastąpiło w roku 1974 w wyniku przymusowego wywłaszczenia.

Opr. Marcin Binasiak